مقدمه
مجله دسترسی آزاد [1]به مجله ای گفته میشود که با حمایت مالی شخص یا یک سازمان منتشر میشود و خوانندگان بدون پرداخت حق اشتراک، به صورت آزاد یا رایگان به آن مجله دسترسی پیدا میکنند. به دیگر سخن، مجله دسترسی آزاد به مجلهای گفته میشود که خواننده بدون پرداخت هزینه اشتراک بتواند مقالههای دلخواه خود را مطالعه، ذخیره یا چاپ نماید.
شایان ذکر است این مجلهها رایگان نیستند، زیرا شخص یا سازمان خاصی هزینه چاپ و انتشار آن ها را پرداخت میکند، و تنها برای خوانندگان رایگان هستند.
از مزایای چاپ مقاله در این گونه مجلات، دیده شدن بیشتر مقاله و در نتیجه افزایش استناد به مقالات است. لذا برای ارتقاء شاخص های علم سنجی خود از جمله شاخص اچ[2] خوب است که مجلات دسترسی آزاد را برای چاپ مقالات خود انتخاب کنید، البته مجلاتی که معتبر باشند. یعنی به دنبال مجلات دسترسی آزادی باشید که در پایگاه های معتبر نمایه شده باشند و یا مورد تأیید وزارت بهداشت و وزارت علوم و دانشگاه و گروه های علمی مربوطه باشند. لازم است بدانید مجلات دسترسی آزاد غالباً دارای ضریب تأثیر[3] پایین هستند.
این نکته را در نظر داشته باشید که هزینه های این ناشران و مجله های دسترسی آزاد از دریافت مبلغی از نویسندگان مقالات تأمین می شود. بنابراین برای چاپ در این مقالات باید مبلغ آن را بپردازید.
درادامه نحوه یافتن مجلات دسترسی آزاد در دو پایگاه ISI وScopus شرح داده می شود.
دسترسی به مقالات دسترسی آزاد در موضوع معین در پایگاه web of science :
در محیط های وابسته به دانشگاه (یا با vpn در خارج از آن) وارد صفحه journal citation report شوید و یا از صفحه کتابخانه الکترونیک دانشگاه به آدرس diglib.iums.ac.ir پایگاه JCR را انتخاب نموده و در ستون سمت چپ صفحه دسته بندی موضوعی را انتخاب کنید و سپس مجلات open access را تیک بزنید و در انتها submit کنید.
همچنین در لیست مادر clarivate analetics (http://mjl.clarivate.com/) و از نمایه ESCI مجلات موضوع مورد نظر خود رابیابید (مجلاتی که در نمایه نامه ESCI نمایه می شوند هنوز در لیست JCR (جستجوی مذکور) نیامده اند. این نمایه نامه بسیاری از مجلات دسترسی آزاد را نیز نمایه می کند. لذا برای یافتن مجلات معتبر دسترسی آزاد که در Web of science نمایه می شوند و یا از نظر ISI معتبر باشند، هر دو جستجوی بالا را انجام دهید.)
در ادامه، وارد صفحه دسته بندی موضوعی شوید و سپس فیلد موضوعی مورد نظرتان را انتخاب کنید. در نظر داشته باشید که همه مجلات نمایه شده در این نمایه نامه، دسترسی آزاد نیستند. پس برای اطمینان بعد از یافتن مجلات حتماً دسترسی آزاد بودن آن را بررسی نمایید.
دسترسی به مقالات دسترسی آزاد در موضوع معین در پایگاه Scopus:
در محیط های وابسته به دانشگاه (یا با vpn در خارج از دانشگاه) وارد صفحه www.scopus.com شوید و یا از صفحه کتابخانه الکترونیک دانشگاه به نشانی diglib.iums.ac.ir پایگاه اسکوپوس را انتخاب نمایید. سپس در صفحه اول پایگاه و در بالای صفحه بر روی sources کلیک کنید. و سپس در صفحه sources ، browse sources را انتخاب نمایید.
در این صفحه تمام منابع و مجلات اسکوپوس فهرست شده است. حال برای این که منابع دسترسی آزاد را بیابیم، گزینه Display only Open Access journals را علامت می زنیم:
در این قسمت شما می توانید موضوع و فیلد مورد نظرتان را نیز انتخاب نمایید.